Als doktersassistent weet je dat gezondheid meer is dan alleen het ontbreken van ziekte. Maar hoe pak je dat breder aan, zonder dat het teveel tijd kost? In onze podcastserie Is er ook een doktersassistent in de zaal? Gaan we hierover in gesprek met doktersassistenten Ingeborg en Jaleasa. Ontdek in de aflevering hoe je vanuit het concept positieve gezondheid anders naar je patiënten kunt kijken. Dit artikel helpt je om deze nieuwe manier van werken in jouw praktijk toe te passen, inspirerend, praktisch en meteen inzetbaar.
Wat is positieve gezondheid?
Traditioneel werd gezondheid vaak gezien als “geen ziekte hebben”. De WHO sprak in 1948 wel over compleet fysiek, mentaal en sociaal welzijn, maar in de praktijk voelt dat onhaalbaar: bijna iedereen heeft wel iets. Positieve gezondheid kijkt daarom anders: het draait om hoe mensen omgaan met de uitdagingen van het leven. Het gaat om veerkracht en zelf de regie houden over je leven.
Dus niet alleen “beter worden”, maar ook “hoe leef je je leven ondanks klachten?”. Deze bredere kijk helpt jou als doktersassistent om niet alleen te triëren, maar ook aandacht te geven aan wat écht belangrijk is voor je patiënt.
Vragen die verder gaan dan alleen de klacht
Positieve gezondheid werkt met zes dimensies: lichaam, kwaliteit van leven, sociale contacten, dagelijks leven, mentaal welbevinden en zingeving. Als doktersassistent kun je na het triëren vragen stellen die verder gaan dan het medische: “Hoe gaat het met uw dag vandaag?” of “Wat geeft u energie?”
Ingeborg en Jaleasa merken dat vooral bij patiënten die vaker bellen en bij ouderen, deze vragen veel kunnen opleveren. Bijvoorbeeld als een patiënt na het pensioen of verlies van een partner worstelt met zingeving. Jij kunt dan een waardevolle rol spelen door ruimte te geven om hierover te praten.
Eigen regie stimuleren met eenvoudige vragen
Een krachtige tool binnen positieve gezondheid is het stimuleren van eigen regie. Dat betekent dat je patiënten helpt nadenken over wat voor hen belangrijk is. Vraag bijvoorbeeld: “Waar hecht u waarde aan?” of “Wat motiveert u om ’s ochtends op te staan?”
Door deze vragen zet je mensen aan het denken over hun eigen leven en gezondheid. Het leidt niet altijd meteen tot een oplossing, maar maakt mensen wel bewuster. En dat is al winst. Het mooie is dat er geen goed of fout is; jij helpt alleen om hun eigen verhaal en doelen helder te krijgen.
Het spinnenweb als praktisch hulpmiddel
Om de zes dimensies inzichtelijk te maken, gebruiken Ingeborg en Jaleasa het ‘spinnenweb’: een visueel hulpmiddel met kleuren en kernwoorden die patiënten helpen hun situatie te verkennen. Dit kan op papier of digitaal via www.mijnpositievegezondheid.nl.
Door samen met de patiënt het spinnenweb in te vullen, ontdek je vaak zaken die anders blijven liggen. Bijvoorbeeld eenzaamheid, stress of gebrek aan sociaal contact. Dit is waardevolle informatie die verder gaat dan het klassieke ‘ik heb pijn’.
Praktische uitdagingen en mooie momenten
Natuurlijk kost het meer tijd om breder te vragen. Een triagegesprek duurt gemiddeld 3 minuten, een verdiepend gesprek kan meer tijd in beslag nemen. Dit vraagt dat collega’s en leidinggevenden hier ruimte voor maken.
Soms leidt positieve gezondheid ook tot een oplossing buiten de huisartsenpraktijk, bijvoorbeeld het inschakelen van mantelzorgondersteuning of sociale activiteiten. Zo help jij patiënten om zelf stappen te zetten die hun leven verbeteren.
Veel huisartsenpraktijken starten met trainingen voor het team en werken met het spinnenweb in de wachtkamer. Dit vergroot het bewustzijn en zorgt ervoor dat het gesprek over gezondheid breder wordt.
Meer dan alleen medische zorg: jouw rol als doktersassistent
Positieve gezondheid betekent niet dat je elke patiënt de hele dag breed gaat bevragen. Je houdt altijd oog voor spoedsituaties en acute klachten. Maar je ontwikkelt een gevoel om aan te voelen wanneer een patiënt meer nodig heeft dan alleen medische zorg.
Met deze blik maak je je werk niet alleen mooier en waardevoller, je helpt ook de werkdruk verminderen. Want vaak gaat het om kleine gesprekken die een groot verschil maken.
Wil je deze nieuwe manier van werken écht onder de knie krijgen? Luister dan naar de volledige podcastaflevering van de NVDA waarin Ingeborg en Jaleasa hun ervaringen en tips delen.