NVDA Expertgroep Seksuele Gezondheid

Mijn werk als doktersassistent in de Academische Huisartsenpraktijk kreeg extra verdieping toen ik mij ging specialiseren in seksuele gezondheid. Toen ik in 2009 mijn soa-spreekuur begon was er voor doktersassistenten nog vrijwel niets op het gebied van seksuele gezondheid. Door vallen en opstaan ontwikkelde ik mij van pionier tot professional in de seksuele gezondheid. Prima gelukt, maar dat moest voor andere doktersassistenten die ook een soa- of seksuele gezondheid-spreekuur wilden opzetten toch gemakkelijker kunnen. Dat was voor mij de motivatie om een Expertgroep seks-soa voor doktersassistenten op te richten, naar het voorbeeld van de SeksHAG, de Huisarts Adviesgroep Seksuele Gezondheid (voorheen Soa, hiv en seksualiteit) van het Nederlands Huisartsen Genootschap.

Seksuele Gezondheidszorg

Al gauw vond ik een aantal enthousiaste seks-soa-doktersassistenten die net zo gedreven waren als ik om het onderwerp seksuele gezondheidzorg in Nederlandse huisartsenpraktijken op de kaart te zetten. Het geeft mij enorm veel energie om samen met mijn collega-experts les te geven, protocollen en scholingen te ontwikkelen en doktersassistenten op weg te helpen naar kwalitatief goede seksuele gezondheidspreekuren. We hebben in de afgelopen jaren al enorm veel bereikt en zijn nog lang niet uit ontwikkeld. We begonnen als NVDA-Expertgroep Seks-Soa, eerst vooral gericht op het opzetten van soa-spreekuren. Inmiddels hebben we onze focus verbreed naar alle aspecten van seksuele gezondheid. Ik ben er dan ook trots op dat dat vanaf 2021 ook zichtbaar is in onze naam NVDA Expertgroep Seksuele Gezondheid.

Soa-spreekuren

Het werk voor de NVDA Expertgroep Seksuele Gezondheid doe ik naast mijn werk als doktersassistent in de Academische Huisartsenpraktijk. Hier draai ik nog steeds met veel plezier soa-spreekuren en doe daarbij ook steeds meer PrEP-zorg, waarmee we ook vanuit de huisartsenpraktijk bijdragen aan een hiv-vrije wereld. Alles onder supervisie van en in nauwe samenwerking met de huisartsen en altijd volgens steeds weer de nieuwste richtlijnen en protocollen.

Dat is ook het mooie van het werk in de Seksuele Gezondheidzorg: je bent nooit uit geleerd en kunt je altijd weer verder ontwikkelen. Dat is precies waarom ik zo veel voldoening haal uit dit seksuele gezondheidswerk: het wordt nooit saai!

Alleen samen

Iedere patiënt, elk consult is weer anders en seksuele gezondheid vraagt nog meer dan alle andere onderwerpen in de huisartsenpraktijk om zorg op maat. En dat zorg op maat leveren is mij precies op het lijf geschreven. Net als scholing op maat leveren en de verbinding zoeken. Zo werken we als expertgroep veel samen met andere zorgprofessionals in de seksuele gezondheid, zoals de SeksHAG, Soaaids Nederland, GGD en Rutgers. Want alleen samen kun je de seksuele gezondheidzorg verbeteren.

Na in 1991 de HBO-v te hebben afgerond, ben ik in de daaropvolgende jaren gaan werken als wijkverpleegkundige, groepsleider bij mensen met een verstandelijke beperking en verpleegkundige op de oncologie afdeling.

In 2007 werd ik door een vriendin gevraagd om haar een dag uit de brand te helpen bij de huisartsenpraktijk in de Schilderswijk en… ik was gelijk verkocht. Wat een geweldig leuke baan was dat: doktersassistent. Ik heb veel moeten leren want een verpleegkundige is niet gelijk ook doktersassistent.
In september 2015 ben ik de opleiding Seksuele Gezondheid in de huisartspraktijk gaan volgen. Ik wist het gelijk: hier ligt mijn hart, hier ligt mijn passie, hierdoor krijg ik zoveel extra plezier in mijn werk. Tijdens een dag van SoaAids Nederland kwam ik Alie van der Heide tegen, hoorde van haar idee voor een Expertgroep en heb mij gelijk aangemeld. En zo is in 2016 de NVDA-Expertgroep Seks-Soa opgericht.

Soa-spreekuren

Ik heb enorm veel steun van de huisartsen gekregen en mocht, onder hun supervisie, een eigen spreekuur opzetten. In eerste instantie alleen soa klachten, daarna ook anticonceptie. Daar kwam weer later Prep bij, onder supervisie van de SeksHag arts van een andere praktijk. In 2022 kwamen daar ook kleine seksuele klachten bij, omdat ik de post HBO-opleiding Seksuologie had gevolgd en afgerond. Eind 2023 hoop ik daar overgangsklachten bij te voegen omdat ik de opleiding tot verpleegkundig overgangsconsulent aan het volgen ben.

Lesgeven

Als lid van de Expertgroep geef ik les op ROC’s (echt zo leuk om aanstormende doktersassistenten te motiveren om seksualiteit ter sprake te brengen/over na te denken), buurthuizen, universiteit met bv een lunchtalk over seksualiteit, geef les bij onderwijsinstelling voor doktersassistenten (leerpunt Koel) werk samen met Rutgers en Soaaids Nederland. Ik heb contact gelegd met de GGD(CSG) Haaglanden waardoor ik laagdrempelig contact met hen heb en ben aandachtfunctionaris voor Nu Niet Zwanger geworden.

Dit allemaal om goede zorg te leveren zodat de patiënt optimaal wordt behandeld, voorgelicht en zelf regie kan houden of leren dragen voor zijn/haar seksuele gezondheid.

Acht jaar geleden ben ik omgeschoold tot doktersassistent. Daarvoor had ik totaal geen ervaring op het medische vlak. Naast de basisopleiding heb ik de afgelopen jaren mijn uitdagingen opgezocht en heb ik mijn kennis uitgebreid met de opleiding tot spreekuurondersteuner huisarts en vrouwenspreekuur ondersteuner.

Soa-spreekuren

Na de opleiding tot vrouwenspreekuur ondersteuner in de huisartsenpraktijk, ben ik enthousiast geworden door de les van Marieke Post, over het opzetten van een SOA spreekuur voor doktersassistenten in de huisartsenpraktijk. Naar aanleiding van deze scholing heb ik ook een halve dag meegelopen op de SOA poli in Utrecht.

Samen met de praktijkhoudende huisartsen in de praktijk waar ik werk zijn we een vrouwen- en SOA spreekuur gestart. Ik krijg veel vrijheid en heb al heel veel geleerd. Bij twijfel overleg ik met de huisarts. Maar ik merk ook dat het steeds beter gaat en dat ik het eigenlijk steeds leuker begin te vinden. Mijn spreekuren zijn zeer divers en variëren van het aanvragen van een SOA-test en het bespreken van SOA-uitslagen, tot het bespreken van anticonceptie na de bevalling, en alles wat hier tussenin valt.

Leergierig

Na bijna 2 jaar komt er nu ook ruimte voor extra dingen zoals deze Expertgroep en verschillende klankboardgroepen. Het maakt me nog leergieriger en heb het gevoel echt iets te kunnen betekenen en bij te dragen. Met mijn kennis hoop ik op een laagdrempelige manier advies te kunnen geven aan patiënten en collega’s, maar ook mijn enthousiasme over te kunnen dragen aan anderen.

Ik ben begonnen als doktersassistente en daarna verder gegaan als praktijkondersteuner urogynaecologie, werkzaam in HAGRO Avereest, in 3 praktijken.

In 2011 volgde ik in het Radboud UMC te Nijmegen de scholing ‘Begeleiding bij urine-incontinentie door de POH’ door Prof. Dr. Toine Lagro-Jansen, een specialist op het gebied van vrouwen- en gezondheidszorg. Onder supervisie van huisarts en kaderarts urogynaecologie Huibertien Oosterlee begon ik 2012 met een incontinentiespreekuur.

Al snel ontwikkelde dit spreekuur zich naar een vrouwenspreekuur. Oosterlee droeg steeds meer onderwerpen aan en leerde mij bijvoorbeeld het aanmeten van een pessarium. Kennis haalde ik uit boeken die Oosterlee aandroeg. Inmiddels volg ik ook nascholingen voor huisartsen over bijvoorbeeld anticonceptie of mictieklachten bij mannen. Voor de onderwerpen waar ik mij mee bezig houd, zijn protocollen en werkafspraken gemaakt gebaseerd op de NHG standaarden.

Van vrouwenspreekuur naar urogynaecologisch spreekuur

De bekkenbodem is een gebied waarin meer ‘systemen’ naar behoren samen moeten werken, zowel bij mannen als vrouwen. Omdat ook mannen plasproblemen en ‘benedenboelongemak’ hebben was er reden voor een nieuwe naam: het urogynaecologisch spreekuur. Inmiddels draai ik in drie huisartsenpraktijken op vaste dagen dit spreekuur.‘Doe jij dit werk nou elke dag?’ vragen mensen me wel eens en dan doelen ze op de uitstrijkjes die ik maak. En ja, uitstrijkjes maken is een onderdeel van mijn werk.

Daarnaast zie ik vrouwen en mannen met ongewild urineverlies; vrouwen met vaginale en prolapsklachten en overgangsklachten; met recidiverende urineweginfecties. Ik geef advies over anticonceptie aan jonge vrouwen, waarbij stoppen met roken en veilig vrijen ook gespreksonderwerpen zijn. Ook mensen die seksueel overdraagbare aandoeningen willen uitsluiten of daar vragen over hebben komen naar het spreekuur.

Vorig jaar las ik in het vakblad van de NVDA dat de Expertgroep contactpersonen zocht. De interesse was gewekt en ik heb contact opgenomen. Ik mag beginnen als ‘groentje’ in de wereld van de seksuele gezondheidzorg en kan hopelijk wat ervaring meenemen vanuit de vrouwenzorg. Het lijkt me erg leuk om de kennis en ervaring die ik in de loop van de jaren heb op kunnen bouwen te mogen delen met de enthousiastelingen die graag willen starten met een eigen SOA spreekuur of spreekuur Seksuele Gezondheid.

Ik ben er trots op om deel te mogen uitmaken van onze landelijke expertgroep seksuele gezondheid. De kracht van onze groep zit in het uitwisselen van kennis en het delen van ervaringen, samen met de collega-experts, maar ook samen met vele zorgprofessionals op dit gebied, zoals o.a.Soaaids Nederland en de GGD.

Hierdoor blijf je verdieping houden in de seksuele gezondheidszorg. En dit dan te mogen uitdragen ervaar ik als een grote toegevoegde meerwaarde in mijn beroep als doktersassistent.

Irma Kersten:

• Contactpersoon Gelderland NVDA expertgroep Seksuele gezondheid
• Deskundige Seksuele Gezondheid in de huisartsenpraktijk
• Verzorgt seksuele gezondheid-scholing voor doktersassistenten
• Geeft seksuele gezondheid-gastlessen voor doktersassistenten in opleiding

Nadat ik in 2014 een nascholing heb gevolgd van Alie over een eigen Soa spreekuur voor de doktersassistente was ik meteen laaiend enthousiast, dit wilde ik ook gaan opzetten in mijn praktijk! Samen met een collega zijn we begonnen: we hebben het protocol bij Alie opgevraagd, we hebben met een consult meegekeken en samen met een huisarts goede afspraken gemaakt. Nu zoveel jaren later zie ik dat het hebben van een eigen soa/seksuele gezondheidsspreekuur zoveel toegevoegde waarde heeft.

Voor zowel voor mijzelf, voor mijn eigen ontwikkeling binnen het vak doktersassistent, als wel voor de patiënt. Ik ben laagdrempelig benaderbaar, ik heb meer tijd dan de huisarts om e.e.a. goed uit te vragen en door te nemen met de patiënt en ik kan de huisartsen ontlasten door deze consulten over te nemen.

Soa-spreekuren

Al snel nadat ik was begonnen met mijn eigen Soa spreekuur heb ik de opleiding Seksuele Gezondheid gedaan, toen nog via Soa Aids Nederland, en werd ik door Alie gevraagd om lid te worden van de expertgroep.

Ik ben vanaf de oprichting lid van de expertgroep en wat hebben we veel bereikt in deze eerste 5 jaren. Het geeft me energie en voldoening om mijn kennis met vakgenoten te delen. Samen met mijn collega expertgroep leden willen we ervoor zorgen dat de Soa/seksuele gezondheid-zorg in de eerste lijn wordt geoptimaliseerd.

Werkzaam als doktersassistente in een huisartsenpraktijk en 5 jaar lid van de NVDA Expertgroep.
Het SOA/Seksuele gezondheid-spreekuur is 5 jaar geleden onderdeel geworden van mijn assistentenspreekuur nadat ik met Alie en Astrid de opleiding ‘Seksuele gezondheid in de huisartsenpraktijk’ heb gevolgd.

Ik zie het echt als een verrijking van mijn vak als doktersassistent. Doordat we als doktersassistent laagdrempelig benaderbaar zijn en voldoende tijd hebben voor deze consulten, kunnen we patiënten zo goed mogelijk ondersteunen en adviseren als ze zich op hun kwetsbaarst opstellen. Dit onderdeel van mijn vak geeft mij dusdanig voldoening dat ik mijn kennis graag wil overbrengen op andere doktersassistenten om zo de SOA/Seksuele gezondheidszorg in de huisartsenpraktijken te bevorderen.